ZIELONY SZLAK HARCERSKI I CZERWONY SZLAK… JARZĘBINOWY
Kategoria
Góry, Beskid Śląski
Lokalizacja
Polska, woj. śląskie, Jaworze/Brenna
Sposób wędrowania
pieszo / z nosidłami (trasa nieodpowiednia do przejścia z wózkiem)
Wiek min.
pieszo – ok. 5 l.
Na malowniczą Błatnią prowadzi wiele szlaków. Na blogu opisany została już trasa na Błatnią szlakiem żółtym z Jaworza. Tym razem opiszemy dwa szlaki, prowadzące z Jaworza Nałęża – Szlak Harcerski i szlak czerwony, który nazwaliśmy szlakiem jarzębinowym, od ogromnej ilości pięknych jarzębin owocujących wzdłuż szlaku. Połączenie szlaków daje możliwość przejścia trasy przyjemną pętlą. Zapraszamy do Jaworza.
Samochód zostawiamy na parkingu przy kościele w Jaworzu Nałężu – dalej obowiązuje już zakaz ruchu. Wybraliśmy na trasę w górę Szlak Harcerski i był to dobry wybór, ponieważ schodzenie z dziećmi tym szlakiem miejscami na pewno byłoby trudniejsze niż wędrówka pod górę. Poruszając się tym szlakiem, szukamy oznaczeń w postaci zielonej litery „H”. Szlak jest dość dobrze oznakowany, bez problemu odnajdujemy go przy każdym skrzyżowaniu. Początkowo idziemy asfaltem, mijamy leśniczówkę, ośrodek harcerski, Gościniec Szumny i wchodzimy na leśną ścieżkę.
Szlak momentami wije się i mocno zakręca, ale w większości prowadzi długimi prostymi, pnąc się wyraźnie w górę, ale nie stromo i niezbyt męcząco, jest całkiem przyjemny. W dwóch miejscach przekraczamy leśne strumienie, które spływają w dół po bardzo stromym stoku, w okolicach tych „przepraw” szlak staje się wąski i trawersuje strome zbocze. Ze względu na to, nie polecamy tego szlaku do wędrówki z dziećmi zimą lub po dużych opadach. My szliśmy w zupełnie suchy czas, a trzeba było w tych miejscach zachować dużą ostrożność przed poślizgnięciem, natomiast w zimie na pewno będzie tu ślisko, a po opadach – trudniej będzie pokonać strumień. Następnie idziemy szerszymi lub bardzo wąskimi ścieżkami, łagodniej lub ostrzej w górę, ale bez dużych stromizn, cały czas w zacienionym terenie – przez las. Dopiero na rozejściu szlaków pod Wielką Cisową wychodzimy na otwarty teren – stąd już tylko ok. 800 m do schroniska.
Mijamy pomnik pamięci Żołnierzy Narodowych Sił zbrojnych, którzy stoczyli bitwę na Błatniej, ruiny Chatki Studenckiej, Ranczo Błatnia (tutaj można spotkać konie, Ranczo oferuje posiłki, noclegi, organizację imprez okolicznościowych). Następnie docieramy do schroniska PTTK na Błatniej, które działa od 1926 r., czyli już prawie 100 lat, oferuje miejsca noclegowe, a w bufecie można zakupić zarówno drobne przekąski i napoje, jak i dania obiadowe, w lecie przy schronisku bywa rozpalany grill. Po przerwie w schronisku, koniecznie udajemy się na szczyt Błatniej, z której rozlega się piękny widok, z jednej strony na pasma górujące nad Brenną, a z drugiej na Dolinę Wapienicy, Bielsko-Białą i Górny Śląsk.
Na powrót decydujemy się na inny szlak – tym razem będziemy podążać za czerwonymi znakami, które doprowadzą nas w powrotem do Jaworza Nałęża. Na początek czeka nas długa prosta na ok. 2,5 km, aż do Małego Cisowego, praktycznie w całości bardzo łagodnie opadająca w dół, przez cały ten odcinek suma zejść wynosi jedynie ok. 100 m. Jest to przepiękny odcinek szczególnie jesienią, gdyż rośnie wzdłuż szlaku bardzo dużo jarzębin, które na jesień pięknie się czerwienią.
Następnie czeka nas mocniejsze zejście w dół i niewielka wspinaczka znów pod górę – na Czupel. W połowie odcinka odchodzi Szlak Myśliwski do Brennej. Gdy miniemy Czupel, szlak skręci w prawo, teraz wyraźniej, ale jeszcze dość łagodnie idziemy w dół. Docieramy do rozejścia szlaków pod Łazkiem – tutaj trzeba być ostrożnym, czerwony szlak skręca mocno w prawo, natomiast prosto biegnie zielony szlak do Górek Wielkich. Miejsce to nie jest dobrze oznakowane, podpowiedzią w jego znalezieniu będzie to, że należy skręcić w drogę odchodzącą w prawo w momencie, gdy przed nami zaczyna otwierać się widok. Teraz czeka nas ostatnie zejście, momentami dość ostre, do Jaworza Nałęża (na odcinku ok. 1 km zejdziemy ok. 200 m). Skręcamy w lewo na ul. Cisową i wracamy do punktu wyjścia.
INFORMATOR
Czas przejścia: ok. 4h (bez postojów)
Suma podejść: ok. 550 m
Długość trasy: ok. 11 km
PLAN:
Dojazd: Jadąc ul. Cieszyńską (droga 944, nazywana „starą drogą” z Bielska-Białej do Cieszyna), skręcamy na skrzyżowaniu z sygnalizacją światlną w Jasienicy (przy sklepie Roll) w ul. Cisową. Jedziemy nią do końca, aż do kościoła św. Jana Nepomucena w Jaworzu Nałężu.
Parking: Sporo bezpłatnych miejsc parkingowych obok i kawałek za kościołem pw. św. Jana Nepomucena, GPS: 49°46’00.5″N 18°54’38.4″E (uwaga na oznaczenia – na części terenu w pobliżu kościoła jest zakaz parkowania, często składowane jest w tym miejscu drewno)
Gastronomia: schronisko PTTK Błatnia, Ranczo Błatnia, restauracje w centrum Jaworza
Błatnia – szczyt w Beskidzie Śląskim z przepięknymi widokami, na który można wybrać się z kilku stron: od strony Klimczoka, z Brennej albo właśnie z Jaworza, z którego można wyruszyć jednym z kilku szlaków. Tym razem wybraliśmy szlak żółty, z którym bez problemu poradzą sobie nieco obeznani z górami już 4-latkowie. Samochód zostawiamy na sporym leśnym parkingu, nieco powyżej hotelu Jawor – drogowskazy prowadzące do tego hotelu pomogą odnaleźć właściwą drogę prowadzącą na parking i szlak. Szlak prowadzi z centrum Jaworza, wśród zabudowań, z dziećmi warto więc dojechać do tego miejsca.
Kilka kroków od parkingu szlak wchodzi do lasu i prawie przez całą drogę będzie zalesiony. Szlak prowadzi szerokim traktem, wyraźnie, lecz nie ostro pnącym się w górę, wokół rośnie bukowy las. Po drodze mijamy wędrujących z wózkami dziecięcymi – w tym miejscu szlak jest do tego dość dobry, jednakże ostatnie podejście będzie mocno kamieniste, jeśli więc ktoś zdecyduje się na wycieczkę z wózkiem tutaj, to jedynie z dużymi kołami, przystosowany do jazdy terenowej.
Następnie trasa biegnie przez charakterystyczne dwie serpentyny i przez jakiś czas jeszcze wyraźnie wznosi się do góry, mijając kilka drobnych cieków wodnych, by za jakiś czas dość się wypłaszczyć. Jest to moment na odpoczynek przed niedługim podejściem do Przełęczy pod Przykrą. Tutaj docieramy do skrzyżowania ze szlakiem niebieskim biegnącym z Doliny Wapienicy.
Tutaj zaczyna się ostatni, najtrudniejszy odcinek. Wychodzimy z lasu i po odsłoniętym zboczu, miejscami mocno kamienistym, wspinamy się ostrzej pod górę. Po drodze mijamy tablice dotyczące dawnych domów drwali. Pod koniec stoku docieramy do rozwidlenia dróg: możemy dalej iść za żółtym szlakiem, którym dotrzemy do schroniska PTTK na Błatniej. Możemy też skręcić w lewo na Szlak Drwali oraz Pstrąga Górskiego (miniemy tutaj ruiny dawnego schroniska), który powiedzie nas prosto na szczyt. Obojętne, którą drogę wybierzemy, możemy zatoczyć pętlę, gdyż oczywiście szczyt jest połączony ze schroniskiem szlakiem żółtym.
Na szczyt Błatniej koniecznie trzeba się wspiąć – roztaczają się stąd piękne widoki. Szczyt jest odsłonięty, znajduje się na sporej polanie, na charakterystycznym niedużym wyniesieniu. Widać stąd m.in. Jezioro Goczałkowickie i Śląsk, jezioro Wielka Łąka w Wapienicy, szczyty okalające Brenną, takie tak Stary Groń, Równica, Orłowa, Hala Jaworowa, Kotarz i dalej Skrzyczne, a w oddali Beskid Śląsko-Morawski. Choć na polanach wokół szczytu często mocno wieje, warto tu spędzić dłuższą chwilę.
Schronisko na Błatniej ma już bardzo długą historię, działa od 1926 r., czyli już prawie 100 lat. Schronisko oferuje miejsca noclegowe, a w bufecie można zakupić zarówno drobne przekąski i napoje, jak i dania obiadowe. W lecie przy schronisku bywa też grill.
INFORMATOR
Stopień trudności: 2
Czas przejścia: ok. 2-3 h w jedną stronę
Suma podejść: ok. 480 m
Długość trasy: 4 km w jedną stronę
Dojazd: Dojeżdżamy do centrum Jaworza, skręcamy w prawo w ul. Słoneczną, a następnie w lewo (za znakami kierującymi do hotelu Jawor) w ul. Turystyczną i jedziemy cały czas prosto (ulica zmieni się w ul. Wąwóz), do końca drogi, przy którym znajdziemy parking
Parking: spory, bezpłatny, w weekendy bywa pełny, GPS: 49°46’37.2″N 18°56’29.6″E
Gastronomia: schronisko PTTK Błatnia, Karczma pod Błatnią niedaleko parkingu, kilka restauracji w centrum Jaworza
Jaworze, wieś w województwie śląskim, w pobliżu Bielska-Białej, wzmiankowane było w dokumentach już ok. 1300 r. Jego nazwa ma pochodzić od słowa Jawor i miała być nadana przez córkę księcia cieszyńskiego – Wiolę. W XIX i XX w. słynne było jako miejscowość uzdrowiskowa. Obecnie miejscowość znów stara się o miano Zdroju.
Jaworze to wspaniałe miejsce dla turystów w każdym wieku, dla dzieci znajdą się tu ładne place zabaw, mnóstwo ryb do obserwacji i czekać będą na nie przygody w górach. Dorośli znajdą tu wypoczynek i świetną bazę wypadową w górskie szlaki. To miejsce, do którego można przyjechać na krótki spacer i na kilkudniowy pobyt. Jaworze może być piękne o każdej porze roku.
We wpisie tym zachęcamy do odwiedzenia Jaworza. Zapraszamy do zapoznania się z następującymi miejscami i atrakcjami:
Noclegi: w Jaworzu znajdują się kilka obiektów noclegowych, do których należą – SPA Hotel Jawor **** (przy wejściu na szlak turystyczny na Błatnią), Villa Barbara (niedaleko Parku Zdrojowego), Villa Aviator, Bukowy Las (w Jaworzu Nałężu, blisko szlaku turystycznego czerwonego na Błatnią).
Dojazd: jadąc drogą ekspresową S52 w kierunku Cieszyna, należy wybrać zjazd za Auchan w Bielsku i podążać za znakami na Wapienicę (w lewo na skrzyżowaniu i w lewo na pierwszym rondzie). Jadąc dalej prosto, dojeżdżamy do ostatniego ronda, na którym należy wybrać drugi zjazd, w stronę Bielska. Następnie należy skręcić w prawo w ulicę Jaworzańską i podążać cały czas główna drogą, która doprowadzi nas do centrum Jaworza. Można też na ekspresówce pojechać dalej i wybrać zjazd w Jasienicy, a następnie za znakami kierować się na Jaworze (na światłach w prawo, na skrzyżowaniu równorzędnym w prawo, na następnym skrzyżowaniu – w lewo). Gdy miniemy przejazd kolejowy, na skrzyżowaniu z ul. Cieszyńską (na światłach), skręcamy w lewo, następnie na rondzie w prawo i dalej prosto, aż do centrum Jaworza.
Gastronomia: na terenie parku lodziarnia Lodowa Chatka, w okolicy kawiarnie (np. Koralowa przy ul. Koralowej, za tężnią) i restauracje (np. Zdrojowa, na skrzyżowaniu ul. Zdrojowej i Wapienickiej), cukiernia Mroczko (ul. Szkolna, trzeba przejść skwer na przeciwko wejścia do parku prowadzącego ul. Kościelną, minąć apteki, cukiernia po lewej):
Atrakcje dla dzieci: place zabaw, akwaria w muzeum, szlaki górskie
Materiały promocyjne Jaworza: mapa interaktywna, broszura, klip promocyjny znajdują się tutaj
Park zdrojowy i tężnia solankowa
Park Zdrojowy im. Józefa Piłsudskiego to wspaniałe miejsce na spędzenie czasu w weekend lub wolnego popołudnia całą rodziną. Jest tu spokojnie, pełno tu ławeczek z widokiem na fontanny, staw, kilka placów zabaw zapewniających atrakcję dla dzieci, przez prawie cały park są poprowadzone wygodne dla wózków alejki, a od czasu do czasu można natrafić na jakieś wydarzenie kulturalne.
Jedną z atrakcji parku jest fontanna solankowa. Przepływa przez nią solanka z Zabłocia. Z inhalacji solankowych można skorzystać odpoczywając na ławeczkach ustawionych wokół fontanny. Sama fontanna jest dziełem artysty że Szklarskiej Poręby, pana Macieja Wokanda. Tuż obok znajduje się mała biblioteka pod chmurką – Jaworzańska Biblioteka Parkowa, można wypożyczyć stąd książkę i po przeczytaniu ją zwrócić, lub też zabrać na własność w zamian zostawiając inną książkę.
Podążając alejkami wgłąb parku, znajdziemy pierwszy z placów zabaw. Ma dość ciekawy wygląd przypominający zamek, znajdują się tu m.in. huśtawki i zjeżdżalnie. Ma ten plus, że znajduje się wśród drzew, które dają nieco cienia, więc dobrze tu przyjść z dziećmi w upalne dni. W końcu dochodzimy do Alei Kościelnej, prowadzącej nieco pod górę, do kościoła pw. Opatrzności Bożej w Jaworzu. Możemy obejść kościół od lewej strony (fragment drogi utwardzonej), aby znaleźć się w drugiej części parku.
Przed nami otwiera się widok na dość spory staw z wyspą. Nam udało się zobaczyć pływające na nim kaczki, w wodzie całe ławice połyskujących złotych rybek, a na tafli piękne białe i różowe nenufary. Ze stawu tryska także fontanna, o zmiennych obrazach wodnych. Wokół stawu znajdują się ławeczki, na których można przysiąść i pooglądać pływające ryby i kaczki.
Okrążając staw, można wejść na malowniczy łukowaty mostek, gdzie warto zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie. Za stawem jest dość duży wybrukowany plac, gdzie znajduje się budka z lodami – Lodowa Chatka. Lodziarnia reklamuje się, wskazując, że lody są przygotowywane z prawdziwej śmietanki, bez sztucznych dodatków.
Idąc dalej, mijamy amfiteatr. Odbywają się tutaj różne imprezy kulturalne (kalendarium). Między budynkami, za sceną amfiteatru, znajduje się Informacja Turystyczna, w której można się zaopatrzyć w materiały o Jaworzu. Obok amfiteatru znajduje się drugi plac zabaw, raczej dla starszych dzieci. Dalej skręcamy w lewo, za widownią amfiteatru i wspinamy się ścieżką pod górę. Mijamy wiekowe drzewa, wśród nich pomniki przyrody i dochodzimy do kolejnej części parku.
Pierwszym obiektem, który z daleka rzuca się w oczy jest Tężnia Zdrojowa. Czynna jest od 1 kwietnia do 30 listopada. Jest to drewniana rotunda, wypełniona tarniną, która zraszana jest solanką. Wokół kolumny tężni, pod zadaszeniem, znajduje się szeroki, wybrukowany plac, po którym można spacerować z wózkiem, bez problemu mieścił się tam nasz bliźniaczy. Wokół tężni ustawione są ławeczki, na których można wypocząć. Znajduje się tutaj druga biblioteczka pod chmurką. Dalej znajduje się kolejny plac zabaw – są tu huśtawki dla najmłodszych (wysoko powieszone – wygodne dla rodzica) oraz system drewnianych domków, połączonych kładkami, gdzie znajduje się zjeżdżalnia i zabawka w postaci wiaderka na łańcuchu, który można przesuwać tam i z powrotem. Tuż obok znajduje się także kompleks sportowy.
INFORMATOR:
Dojazd: jadąc drogą ekspresową S52 w kierunku Cieszyna, należy wybrać zjazd za Auchan w Bielsku i podążać za znakami na Wapienicę (w lewo na skrzyżowaniu i w lewo na pierwszym rondzie). Jadąc dalej prosto, dojeżdżamy do ostatniego ronda, na którym należy wybrać drugi zjazd, w stronę Bielska. Następnie należy skręcić w prawo w ulicę Jaworzańską i podążać cały czas główna drogą, która doprowadzi nas do centrum Jaworza.
Parking: trzy parkingi znajdują się przy ul. Wapienickiej, jeden niedaleko fontanny solankowej, drugi przy amfiteatrze; są bezpłatne, nie zbyt duże, ale raczej nie ma problemu ze znalezieniem miejsca.
GPS: 49°47’31.3″N 18°56’59.9″E; 49°47’31.9″N 18°57’20.7″E49°47’31.5″N 18°57’14.5″E oraz 49°47’31.9″N 18°57’20.7″E
PLAN:
Toalety: płatne, za widownią amfiteatru
Gastronomia: na terenie parku lodziarnia Lodowa Chatka, w okolicy kawiarnie i restauracje.
Koszty: brak, ewentualne koszty posiłków
Atrakcje dla dzieci: place zabaw, fontanny, staw z rybkami
Inne atrakcje w centrum jaworza
Na przeciwko wejścia do parku ul. Kościelną, znajduje się skwer, a za nim ciągnie się w górę ul. Szkolna. Podążając nią można dojść do wzgórza Goruszka (411 m n.p.m.). Znajduje się tu murowana glorieta z 1798 r. Występuje tu też zwarte stanowisko sosny czarnej, jedyne takie w Beskidzie Śląskim. Na Goruszkę proponujemy udać się pieszo, ewentualnie z nosidłami, bo brak tu wygodnej ścieżki dla wózków.
Przy wejściu do parku ul. Kościelną znajduje się ławeczka, na której przysiadł hrabia Maurycy Saint Genois d’Anneaucourt. Dzięki niemu Jaworze w 1862 uzyskało tytuł uzdrowiska, był też fundatorem wielu obiektów w Jaworzu. Warto przy nim usiąść i zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie.
Muzeum Fauny i flory Morskiej i śródlądowej
Muzeum związane z morzem na południu Polski to prawdziwy ewenement. Zostało ono utworzone dzięki bosmanowi Erwinowi Pasternemu (1928-2011), absolwentowi jaworzańskiej szkoły podstawowej, której podarował cześć swoich zbiorów z dalekich podróży.
Zaraz po wejściu do muzeum, zaproszeni jesteśmy do łodzi, gdzie możemy wygodnie usiąść i obejrzeć prezentowany film o mieszkańcach mórz i oceanów. Nie jest zbyt długi, nawet młodsze dzieci spokojnie wytrzymają na miejscu, aby obejrzeć całość. Zresztą ich uwagę przykuwa też niecodzienne miejsce, w którym siedzą. Prezentowany jest także film z głębin, można posłuchać jakie tam występują dźwięki.
Największe wrażenie na dzieciach robią akwaria, w muzeum znajdują się trzy duże zbiorniki. Bliźniaki były zachwycone mnóstwem kolorowych pyszczaków. Powstaje tu także akwarium morskie, które jest nie lada gratką dla małych miłośników bajek „Gdzie jest Nemo?” i „Gdzie jest Dory?”. W akwarium będą mogli zobaczyć na żywo samego Nemo, Dory, Rozdyma i Jacques’a. Poza akwariami, można tu pooglądać eksponaty z Bałtyku oraz wielu dalekich mórz i oceanów. Są tu zarówno ryby, jak i muszle, żółwie, węże morskie, rozgwiazdy i skorupiaki.
Muzeum zaciekawiło naszych dwulatków, po wizycie wielokrotnie powtarzali, że podobało im się „u rybów”, ale z pewnością wrócimy tam, gdy jeszcze trochę podrosną. Pan przewodnik przekazuje dużo ciekawej wiedzy, która może być już przystępna dla starszych przedszkolaków.
Od września 2020 r. przy Muzeum działa także Motylarnia. W specjalnych warunkach można tutaj oglądać przepiękne motyle, ale też ich gąsienice i poczwarki, które czekają, by przeistoczyć się w te piękne owady. Przy odrobinie szczęścia, zobaczymy tu największego motyla świata – pawicę atlas, przepięknego niebieskiego motyla – morpho błekitnego, będącego symbolem Muzeum i wiele innych ciekawych i pięknych motyli. Jak powiedział nam przewodnik, lepiej odwiedzić Motylarnię popołudniu, kiedy motyle są bardziej skore do latania. Dodatkowo, pomiędzy salą z wystawą morską a Motylarnią, zobaczymy myszoskoczka, patyczaki, żółwia, ptasznika i wiele innych drobnych żyjątek.
Informator
Godziny otwarcia: wt-pt 9-15, sb-nd 13-18
Bilety: normalny – 15 zł, ulgowy – 10 zł, dzieci do lat 7 – bezpłatnie; WTOREK – wstęp bezpłatny dla indywidualnych zwiedzających
Dojazd i parking: muzeum znajduje się przy ul. Wapienickiej 120, w budynku przy Szkole Podstawowej nr 2. Z centrum Jaworza należy podążać cały czas prosto, ul. Wapienicką, muzeum oznakowane, po prawej stronie (charakterystyczny mural na ścianie szkoły). Parking znajduje się przy szkole, jest dość obszerny, w wakacje nie ma problemu ze znalezieniem miejsca postojowego.
Położone u stóp Beskidu Śląskiego Jaworze oczywiście stanowi początek szlaków turystycznych:
1. na Błatnią (917 m n.p.m.), na której znajduje się schronisko PTTK, prowadzą stąd dwa szlaki:
– żółty, z centrum Jaworza – samochód można zostawić na jednym z parkingów opisanych w Informatorze dotyczącym Parku Zdrojowego; szlak zaczyna się przy ul. Zdrojowej, dokładnie przy przejściu dla pieszych obok wejścia do Parku ul. Kościelną; trasa 6,2 km (w obie strony 12,5 km), 2 h 30 min (w obie strony 4h), suma podejść 550 m Można także samochód zostawić powyżej Hotelu Jawor (dojazd według przebiegu szlaku lub za znakami prowadzącymi do Hotelu), wówczas trasa skraca się do 8 km w obie strony i 2 h 45 min na przejście w obie strony Trasa do przejścia ze starszymi dziećmi, dla młodszych konieczna chusta/nosidło, raczej niedostępna dla wózków
– czerwony, z Jaworza Nałęża – w Jasienicy z ul. Cieszyńskiej należy wjechać w ul. Cisową i jechać do końca, za kościółkiem pw. Św. Jana Nepomucena po lewej znajduje się parking; trasa 11,8 km w obie strony, czas przejścia 4 h, suma podejść 520 m.
2. Spacerowy czarny szlak pieszy, rozpoczynający się przy ul. Kościelnej w parku, a prowadzący aż do centrum Bielska-Białej, przez lotnisko w Aleksandrowicach (tutaj znajdziesz wpis o lotnisku).
3. Niedaleko znajduje się malownicza Dolina Luizy, która sama w sobie jest świetnym miejscem na wycieczkę lub spacer, a także stanowi początek szlaków w Beskid Śląski: żółty na Szyndzielnię oraz niebieski na Błatnią, zaczyna się tu także ścieżka prowadzącą na Dębowiec. Do Doliny Luizy jest łatwo dojechać z Jaworza. Z centrum jedziemy ul. Wapienicką, która przechodzi w Jaworzańska, aż do skrzyżowania przy Stadionie Lekkoatletycznym i Hotelu Papuga: tutaj skręcamy w prawo w ulicę Zapora i nią dojeżdżamy do parkingu.
4. Przez Jaworze przebiega trasa rowerowa Greenways Kraków-Morawy-Wiedeń (oficjalna strona szlaku).
PLAN:
Dziękujemy pracownikom Punktu Informacji Turystycznej w Jaworzu za pomoc w uzyskaniu informacji o atrakcjach turystycznych w Jaworzu i okolicachoraz pracownikom Muzeum za udzielone informacje.
Mówi się, że pojawiające się dziecko przewraca świat do góry nogami. Co dopiero bliźnięta! Mimo to, pasjonaci podróży nie powinni się zrażać - teraz podróże staną się zupełnie inne, ale przez to ciekawsze. Zachęcamy więc rodziców, szczególnie bliźniąt, do odkrywania świata razem z dziećmi, a tym, którzy już z dziećmi podróżują, być może podpowiemy, gdzie się udać na wycieczki małe i duże. W drogę!
Bliźniaki na szlaku 